Markant Mensinge - Een boek vol reuzen, grafheuvels… en menseneters

In 1660 werd het allereerste geschiedenisboek over Drenthe gedrukt: ‘Korte Beschryvinge van enige vergeten en verborgene Antiquiteiten’, geschreven door de veelzijdige Johan Picardt – dominee, arts én historicus. 

Museum Mensinge bezit één van de slechts 125 originele exemplaren. Het boek is gedrukt op perkament en rijk geïllustreerd met gravures. Ruim 150 jaar lang was dit hét standaardwerk over de Drentse geschiedenis; vele gravures werden overgenomen in andere publicaties, vooral die van de hunebedbouwers. 

Wat het boek zo bijzonder maakt, is de manier waarop Picardt persoonlijke observatie, volksverhalen en zelfs bijbelse vertellingen combineerde. In een tijd zonder archeologische methodes en met veel onbeantwoorde vragen probeerde hij het landschap om hem heen te verklaren; de grafheuvels, de mysterieuze hunebeden…  

Zijn antwoord? Reuzen! 

Volgens Picardt waren deze reuzen de eerste bewoners van Drenthe. Ze leefden in het dorpje Hunsow, dat ergens tussen Exloo en Valthe zou liggen. Ze bouwden hunebedden als grafmonumenten, verbrandden hun doden en begroeven de as onder de enorme stenen. ‘Hune’ betekent reus, waardoor de naam letterlijk kan worden vertaald als ‘reuzengraf’.  

Picardt beschreef de reuzen niet als vriendelijke wezens; het waren barbaren die de streek terroriseerden, incest pleegden en zelfs mensen aten. Vooral de kleine kinderen werden als een echte delicatesse beschouwd dacht hij. 

Drie gravures in het boek laten deze wereld zien; één toont een hunebed in aanbouw, een andere de crematie van een reus, en op de meest gruwelijke zie je hoe een reus naast een hunebed een mens opeet. 

De verhalen zijn bizar, soms ronduit angstaanjagend, maar ook fascinerend. Ze vormen een uniek venster op hoe mensen in de 17e eeuw naar hun omgeving en geschiedenis keken.  

Bij Museum Havezate Mensinge brengen we deze verhalen opnieuw tot leven – met oog voor de mythe én de mens erachter.